HET ERVARINGSBEWIJS. TROEF VOOR WERKGEVERS EN WERKNEMERS.

www.podiumtechnieken.be
Stel: je hebt jarenlange ervaring in een beroep, maar nooit de kans gekregen om een diploma te halen. Of je bouwt via vrijwilligerswerk een hoop competenties op die je nooit kan uitspelen op de arbeidsmarkt. In zo’n geval ga je best voor een Ervaringsbewijs.

Wat is het Ervaringsbewijs?

Een Ervaringsbewijs is een officieel document van de Vlaamse overheid dat verklaart dat je over de nodige competenties beschikt om een bepaald beroep uit te oefenen. Het Ervaringsbewijs gaat uit van de idee dat je relevante competenties niet alleen via formele weg (onderwijs), maar ook op een informele manier kan verwerven. Bijvoorbeeld door een beroep uit te oefenen of door actief te zijn als vrijwilliger. Daar houd je misschien wel de nodige beroepscompetenties aan over, je ontbreekt echter een officieel document om dat ook aan te tonen. Daaraan wil het Ervaringsbewijs verhelpen.

Het Ervaringsbewijs is zowel interessant voor werknemers of werkzoekenden als voor werkgevers. Voor de eerste groep biedt het een extra troef die uitgespeeld kan worden bij het zoeken naar werk, tijdens sollicitaties of in contractbesprekingen. Het verhoogt bovendien de kansen op werkzekerheid. Ook voor werkgevers levert het Ervaringsbewijs een meerwaarde op. Zij kunnen sneller de aanwezigheid vaststellen van competenties die voor een bepaald beroep nodig zijn. Zelf hoeven ze geen uitgebreide proeven en sollicitatieprocedures uit te werken: een houder van een Ervaringsbewijs bezit alle competenties die beschreven staan in de beroepenstandaard.

Voor welke beroepen bestaat het Ervaringsbewijs?

Het Ervaringsbewijs werd gelanceerd in het najaar van 2006, oorspronkelijk voor 6 beroepen. Gaandeweg wordt het voor steeds meer beroepen mogelijk om een Ervaringsbewijs te behalen. In september 2008 kan je al voor 26 beroepen je competenties laten testen bij een erkend testcentrum: autobuschauffeur, autocarchauffeur, begeleider buitenschoolse kinderopvang, bestuurder hydraulische graafmachine, bestuurder mobiele kraan, callcenteroperator, dubbelstuk tapijtwever, heftruckchauffeur, hovenier aanleg park/tuinen, hovenier onderhoud park/tuinen, industriële schilder, kapper, kapper-salonbeheerder, keukenmedewerker, koelmonteur, magazijnmedewerker, monitor/begeleider in de beschutte en sociale werkplaatsen, patronenmaakster, platwever, reachtruckchauffeur, stellingbouwer, stikster, torenkraanbestuurder, verhuizer-drager, verhuizer-inpakker en zelfstandig kapper. Deze lijst wordt continu aangevuld. De meest actuele stand van zaken vind je op www.ervaringsbewijs.be. Deze website herbergt ook heel wat andere informatie over het Ervaringsbewijs, zoals een lijst van alle erkende testcentra.

Hoe behaal je een Ervaringsbewijs?

Uit de beroepenlijst selecteer je het beroep waarvan je over de nodige competenties denkt te beschikken. Vervolgens ga je door naar de lijst met erkende testcentra, waar je kan terugvinden welke centra beoordelingsprocedures organiseren voor het door jou gekozen beroep. Het testcentrum nodigt je uit voor een verkennend gesprek. De begeleiders overlopen de hele procedure en helpen je bij het opstellen van een talentenmap: een soort portfolio waarin relevante bewijsstukken en documenten over je (beroeps)ervaring worden samengebracht. Als de beoordelaars van het testcentrum je talentenmap goedkeuren, word je toegelaten tot de praktische proef.

Je hoeft dus geen examen af te leggen om je ervaring aan te tonen: je kan jezelf bewijzen in de praktijk. Praktijkproeven kunnen nogal verschillen van beroep tot beroep. Meestal bevatten ze volgende elementen: een simulatie in een beroepsrelevante context, een interview waarin gevraagd wordt om je handelen toe te lichten en eventueel een rollenspel. Uitzonderlijk moet ook een beperkte kennisproef afgelegd worden.

Wie slaagt voor de praktijkproef vindt zijn persoonlijk Ervaringsbewijs enkele weken later in de brievenbus. Wie niet slaagt, krijgt van het testcentrum de nodige feedback. Er kan bijvoorbeeld aangeraden worden om meer werkervaring op te doen of om een bijkomende opleiding(smodule) te volgen.

Wat is de rol van de sociale partners?

De sociale partners spelen via de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen een cruciale rol in het Ervaringsbewijs. Enerzijds geven zij advies aan de bevoegde minister over welke beroepen in aanmerking kunnen komen voor een Ervaringsbewijs. Daarnaast stellen zij ook de standaarden op.

De standaard vormt de ‘meetlat’ waartegen de competenties van een kandidaat tijdens een praktijkproef worden afgemeten. Het is een document dat afgeleid wordt uit een uitgebreid beroepscompetentieprofiel en dat de kerncompetenties van een beroep op een observeerbare manier beschrijft aan de hand van succescriteria (gedragsindicatoren). Met andere woorden, werkgevers en werknemers bepalen in onderling overleg welke competenties cruciaal zijn voor dat beroep en welke handelingen een kandidaat moet stellen om te bewijzen dat hij over die competenties beschikt. Zo ontstaat een soort checklist met gedragingen waarop een beoordelaar tijdens de praktijkproef moet letten.

Verder bevat de standaard richtlijnen voor beoordeling. Deze richtlijnen kunnen gaan over de maximale duur van de beoordeling, de voorbereidingstijd voor de kandidaten, de globale inhoud van testen of proeven, voorwaarden voor het slagen voor een Ervaringsbewijs, … Elk testcentrum is verplicht zich aan deze beoordelingsrichtlijnen te houden.

De standaarden vormen de kern van de procedure voor het Ervaringsbewijs. Op deze manier staan de sociale partners garant voor de arbeidsmarktrelevantie van het Ervaringsbewijs en verzekeren ze dat alle kandidaten, ongeacht het testcentrum, op dezelfde manier beoordeeld worden. In juli 2008 hebben de Vlaamse sociale partners al 47 standaarden gelegitimeerd en er worden permanent nieuwe ontwikkeld. Alle standaarden kunnen gratis gedownload worden op de website van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (www.serv.be).

Wat kost het Ervaringsbewijs?

Je hoeft niet diep in je geldbuidel te tasten om een Ervaringsbewijs te behalen. De begeleidingsfase is sowieso gratis en vervoersonkosten worden terugbetaald. Enkel voor de praktische proef kunnen kosten worden doorgerekend. De Vlaamse overheid heeft hiervoor maximumbedragen vastgelegd: de praktische proef is gratis voor werkzoekenden die ingeschreven zijn bij VDAB en voor deeltijds leerplichtigen. Zelfstandigen uit kansengroepen betalen maximum 25€, werknemers uit kansengroepen maximum 50€ en werknemers niet uit kansengroepen maximum 100€. Wie opleidingscheques aanvraagt, krijgt nog eens de helft terugbetaald door de Vlaamse overheid. En er is nog beter nieuws: testcentra zijn niet verplicht om kosten door te rekenen aan de kandidaten. Op dit ogenblik (juli 2008) zijn alle procedures voor het behalen van een Ervaringsbewijs volledig gratis.

Hoeveel Ervaringsbewijzen werden al uitgereikt?

In juni 2008 waren reeds 467 Ervaringsbewijzen toegekend. Door het toenemend aantal beroepen waarvoor de competenties getest kunnen worden en de grotere bekendheid van het Ervaringsbewijs zal dit aantal wellicht snel stijgen.

Besluit

Het Ervaringsbewijs is nog maar een pril instrument op de Vlaamse arbeidsmarkt. Toch wordt nu al een grote impact verwacht: het Ervaringsbewijs ondersteunt het beleid ter stimulering van ‘leven lang leren’, geeft kansengroepen meer mogelijkheden op de arbeidsmarkt, helpt het verhogen van arbeidsmobiliteit en instroom in beroepen, enz. Het aantal uitgereikte Ervaringsbewijzen zal in de nabije toekomst wellicht snel toenemen. En dat is maar goed ook, want het Ervaringsbewijs is een ‘blijver’ en moet doorbreken als arbeidsmarktinstrument. Alleen dan kunnen de broodnodige competenties waar de Vlaamse arbeidsmarkt om schreeuwt, en die vaak niet in het formele onderwijs maar op de werkvloer of in de vrije tijd ontwikkeld worden, ook écht erkend en gevaloriseerd worden.

NIEUWS